Hoe krijg jij stress uit je systeem?

Hoe krijg jij stress uit je systeem?

 

Heb je er weleens aan gedacht dat je systeem van herkomst – het gezin waarin je opgroeide – een rol kan spelen bij burn-out en chronische stress? In mijn praktijk kom ik vrijwel altijd tegen dat de plek en de rol die je als kind had binnen het gezin invloed hebben op het ontwikkelen van burn-outklachten. Stress uit je familiesysteem dus. Vaak komen we daar in het eerste intakegesprek al op uit, soms tot verbazing van de cliënt zelf. Stilstaan bij eventuele oude pijn en er ruimte aan geven is nodig voor duurzaam burn-outherstel. Ga je eraan voorbij, dan is de kans dat je weer terugvalt groter.

Drie delen

We hebben allemaal, stressklachten of niet, drie delen in ons: een gezond deel, het overlevingsdeel en het traumadeel. Je gezonde deel is het deel dat maakt dat jij korte metten wil maken met je chronische stress. Dit deel maakt dat je de drempel van de deur van een burn-outcoach overstapt. Het traumadeel is het deel dat gewond is geraakt door kleiner of groter leed in een vroegere situatie. We maken als kind allemaal wel situaties mee in ons familiesysteem die – vaak onbewust en onbedoeld – pijnlijk waren en een blijvende indruk hebben achtergelaten.

Overlevingsmechanismen

Om daarmee om te gaan ontwikkelden we zogenaamde overlevingsmechanismen: gedrag dat we onszelf als kind eigen maakten om het systeem waarin we zaten zo heel en gelukkig mogelijk te houden. Mechanismen die ons weghielden bij de pijn. Niet huilen bijvoorbeeld, je aanpassen of zo min mogelijk fouten maken. En we deden dat uit liefde. Magische liefde, in de onbewuste hoop dat alles dan goed bleef. Of weer goed kwam. Dat is je overlevingsdeel.

En het is precies dát deel dat iemand naar een burn-out kan leiden. Want als het actief blijft terwijl we er ons er niet bewust van zijn, kan het erg veel energie kosten. Denk maar eens aan iemand die al zijn of haar mails binnen het uur wil beantwoorden. Want stel je voor dat collega’s anders denken dat hij/zij het werk niet goed genoeg doet? En die gedachte heeft iemand niet eens bewust, maar is als een tweede natuur geworden. Het is dan een patroon geworden, dat je als kind vaak onbewust inzette ten behoeve van je systeem, terwijl je nu bewuster je keuzes mag maken.

Durven voelen

Het is best spannend om op zoek te gaan naar zulke patronen. Om zo naar jezelf te kijken en je bewust te worden van wat er onder de oppervlakte zit, dat is een kwestie van durven. Het vraagt lef om je pantser af te doen en te onderzoeken wat daaronder zit. Om je kwetsbaar en open op te stellen. Maar als je emoties (onbewust) weg blijft stoppen en niet de ruimte neemt om te voelen, kost dat veel energie. Het levert op de lange termijn zóveel meer op als je nu wel de tijd neemt om stil te staan bij de systemische laag van jouw stress. En hoe vaak ben jij eigenlijk stil?

Wat je kent van vroeger

Misschien doe je nog steeds bepaalde dingen die je kent van vroeger, maar die eigenlijk niet meer voor je werken. Als er vroeger vaak ruzie thuis was bijvoorbeeld, en je nu de neiging hebt om zelf ruzie te maken op je werk of met je partner. Want dat is wat je kent in relaties. Of misschien probeerde jij als kind juist de ruzies te voorkomen of te sussen? Dan herken je jezelf nu misschien in de rol van mediator op je werk en weet je goed conflicten te vermijden. Wat ten koste kan gaan van jezelf.

Patronen doorbreken

Het doorbreken van je eigen patronen kan enorm spannend voelen: je hebt het nog nooit op een andere manier gedaan. Wat als dat nou niet werkt? Ik nodig je uit om het in ieder geval een keer te proberen. Oefen met het herkennen dat je weer in een patroon schiet. Verzamel moed. En experimenteer met gedrag en gedachten die oprecht goed voor jou zijn. Het levert zoveel ontspanning en rust op!

Rouwen

Wanneer je je eigen patronen herkent vanuit je vroegere systeem, kan dat pijnlijk confronterend zijn. Ineens herken je bijvoorbeeld dat je neiging om alsmaar door te blijven werken en alles perfect te willen doen, is ontstaan bij het kind dat dacht dat het niet goed genoeg was. Voor die bewustwording mag je echt de ruimte nemen. Erom rouwen is nodig. Zo kan je het een plekje geven waar het je niet langer meer in de weg hoeft te zitten. Het laten bestaan kost veel minder energie dan er tegen te vechten. Bovendien ontdek je door te rouwen ook waarnaar je verlangt en hoe je daar meer ruimte aan kan geven in je dagelijks leven. Ruimte om te ontspannen en creatief te zijn bijvoorbeeld.

Opluchting

Zodra je weet waar stress vandaan komt, geeft dat vaak direct al een gevoel van opluchting. Want nu heb je de keuze om een patroon te veranderen als je merkt dat bepaald gedrag niet meer voor je werkt. Daarbij mag je mild zijn. Naar jezelf, omdat je het zo deed zoals je deed. Naar je systeem van herkomst, omdat iedereen daarin het beste deed wat ze konden (ook al hoef je hun manier niet de juiste te vinden). Accepteer wat je aantrof en kijk het aan. Gun jezelf de tijd, rust en ruimte om anders om te gaan met die oude pijn en met stressvolle situaties in je leven nu.

Systemisch coachen

Als onderdeel van de holistische coaching die ik bied bij burn-outpreventie en -herstel, kijk ik dan ook altijd met je naar je systeem. Dat kan op verschillende manieren. We kunnen bijvoorbeeld een genogram maken: een stamboom van jouw familie waarin we helder maken welke bijzondere gebeurtenissen en verbanden we zien in en tussen generaties. Zo help ik je zien en voelen of en hoe de situatie in jouw systeem van herkomst een rol speelt bij de stress die je nu ervaart. Op die manier werken we aan een burn-outherstel dat écht duurzaam is. Daarnaast geven bijvoorbeeld tafel- of familie-opstellingen inzicht in de oorsprong van terugkerende patronen, ook wel verstrikkingen genoemd, en bieden ze uitzicht op nieuwe mogelijkheden.

Wil je hier meer over weten of wil je meer informatie over coaching bij Ervaarjeruimte? Klik dan hier of maak een afspraak voor een gratis kennismakingsgesprek. Je bent welkom!