Een burn-out voorkomen? Herken jouw signalen en geef jezelf ruimte

Hoe neem jij je eigen ruimte in?

 

 

 

Een burn-out voorkomen kan door voldoende je eigen ruimte in te nemen. Voor de ene persoon is dat vanzelfsprekender dan voor de ander. Heb jij ook de neiging om jezelf weg te cijferen? Om de behoeften van bijvoorbeeld je kinderen, partner of collega’s voor te laten gaan. Als je van jezelf niet doorhebt dat je dit doet, loop je vanzelf een keer over. Hier lees je hoe je de signalen bij jezelf kan herkennen en wat je kan doen om meer je eigen ruimte in te nemen.

Antennes

Komt het volgende je bekend voor? Je dag begint en je hebt je plannen in beeld als je opstaat. Gedurende de dag komt er van alles tussendoor of heb je alleen al last van het IDEE dat je huisgenoten of collega’s bij je in de buurt zijn en – al is het maar af en toe – je aandacht vragen. Je antennes zijn onbewust op de ander gericht waardoor je aandacht voor jouw eigen wensen vervaagt.

Signalen

Zelf heb ik geleerd te herkennen wat er dan gebeurt in mijn lijf en in mijn hoofd. Ik raak geïrriteerd, voel me opgejaagd en ga sneller handelen. Mijn ademhaling versnelt en ik loop voortdurend te fronsen. Duidelijke signalen dat ik vergeet om mijn eigen ruimte in te nemen. In het verleden zou ik zijn doorgegaan en uiteindelijk chagrijnig en boos zijn uitgevallen naar mijn omgeving. Nu weet ik dat dan het moment daar is om even bewust te relaxen en tijd aan mezelf te besteden.

Herken je dit?

Wanneer je (onbewust) geneigd bent om jezelf geen of te weinig ruimte te geven, herken je jezelf waarschijnlijk in een of meer van de volgende beschrijvingen:

• Je houdt teveel rekening met anderen en cijfert jezelf weg;
• Je verliest je focus en concentratie voor je eigen taken en behoeften;
• Je neemt teveel verantwoordelijkheid op je. Ook die van een ander;
• Je neemt gevoelens van anderen over (bijvoorbeeld: je lamlendig voelen als je puber op de bank hangt te netflixen, je zorgen maken als je partner stiller is dan jij verwachtte);
• Je wordt moe omdat je constant je antennes aan hebt staan voor de wensen van je omgeving;
• Je weet uiteindelijk niet meer wat je zelf wil.

Ga regelmatig bij jezelf na hoe jij je voelt en vraag je dan af of dit gevoel van jou is of van een ander. In het laatste geval heb je altijd de mogelijkheid om je antennes in te klappen als het ten koste gaat van jouw energie. Zo kan je overbelasting en een burn-out voorkomen.

Talent

Overigens heeft het ook voordelen om goed afgestelde antennes te hebben. Je hebt talent voor het opmerken van de sfeer en hoe het met de ander gaat. Leraren kunnen op deze manier bijvoorbeeld prima oog hebben voor elke individuele leerling en zien wat die nodig heeft. Het gaat erom de juiste balans te vinden tussen ruimte geven aan anderen en je eigen plek innemen.

Plekverwarring

Hoe komt het nou dat iemand geneigd is om meer op de behoeften van anderen te letten dan op die van zichzelf? In termen van systemische coaching heeft het te maken met wat ‘plekverwarring’ wordt genoemd. Als kind al heb je aangeleerd om goed aan te voelen hoe de sfeer was en wat de anderen in jouw gezin van herkomst nodig hadden.

Wanneer je vader en moeder bijvoorbeeld veel ruzie hadden, kan jij als kind het gevoel hebben gehad daar tussenin te zitten. Zodra je thuiskwam uit school tastte je razendsnel de sfeer af en stemde je gedrag daarop af. Lief zijn, jezelf onzichtbaar maken: je leerde je eigen behoeften opzij te zetten voor het grotere goed. Elk kind zet gedrag in om zijn ouders gelukkig te maken en zo het gezinssysteem intact te houden.

Burn-out voorkomen: ‘Mij krijg je niet gek’

Zodra je van jezelf herkent dat jij je antennes automatisch aan hebt staan, is de eerste stap naar verandering al gezet. Nu je dit van jezelf weet, kan je er bewust voor kiezen om anders te gaan handelen. Want in je volwassen leven is het niet langer noodzakelijk om anderen te ‘redden’ en zo het systeem intact te houden. Wat kan je bijvoorbeeld anders gaan doen? Zelf ben ik fan van mijn ‘mij krijg je niet gek-plek’. Dat is een plek in huis waar ik me elke dag even terug kan trekken. Creëer voor jezelf ook zo’n plek en ga er minimaal een keer per dag een poosje naar toe.

Geven en nemen

Het gaat om de balans tussen geven en nemen. Neem ook jouw tijd en ruimte in; je hoeft er niet steeds te zijn voor een ander. Ja, het is een cliché, maar je kan pas echt goed voor de ander zorgen als je dat eerst voor jezelf doet. Ook als je niet op je ‘mij krijg je niet gek-plek’ bent, zijn er manieren om bewust je eigen ruimte te nemen. Willen anderen in huis ’s avonds tv kijken, maar jij niet? Komen er ook nog game-geluiden uit een andere kamer? Maar je wilt je niet weer afzonderen? Pak dan een boek of andere hobby erbij en doe oortjes in met voor jou rustgevende muziek. Op die manier kan je er toch bij blijven.

Durven

Vooral in het begin zal het een kwestie van dúrven zijn om meer ruimte voor jezelf in te nemen. Misschien ben je nog bang dat je anderen daarmee tekort doet of dat je egoïstisch bent. Stop dan met denken voor de ander en vergeet even het adagium ‘eerst denken, dan doen’. Draai het om en DOE eerst wat jij wil. BEDENK en VOEL daarna hoe dat voor jou was. En check dan eens hoe dat voor de ander was. Je zal verrast zijn!

Door meer inzicht te krijgen in je eigen patronen en te ontdekken hoe je daar anders mee om kan gaan, maak je meer ruimte voor JOUW geluk. En daar worden je naasten ook gelukkig van. Hoe mooi om daar stappen in te maken. Je bent van harte welkom!